Thuyết Âm – Dương trong ẩm thực giúp con người khỏe hơn

Thuyết âm – dương là một trong những thuật ngữ ở các nước phương Đông, thường được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như triết học, y học hay bói toán. Tuy nhiên, áp dụng thuyết âm – dương trong ẩm thực được rất ít người biết đến. Vậy thuyết âm – dương trong ẩm thực là gì và được thể hiện như thế nào? 

Cùng FORZA Việt Nam khám phá về thuyết âm – dương trong bài viết dưới đây nhé!

Thuyết âm – dương trong ẩm thực là gì?

Trước hết, ở những quốc gia phương Đông sẽ chia ra thành ba định nghĩa sau:

• Âm hay còn được gọi là tính lạnh – tính hàn
• Dương hay còn được gọi là tính nóng – tính nhiệt
• Trung tính là trạng thái không nóng không mát – tính bình

Khi phân chia thực phẩm theo những nhóm này sẽ là một cách thức khi thực phẩm phản ứng với cơ thể của chúng ta. Cụ thể các loại thực phẩm có tính nóng như các món ăn cay, các loại thịt đỏ, đồ chiên hoặc một số loại trái cây như sầu riêng, mít, dưa hấu, ổi,… có thể giúp tạo ra cảm giác ấm áp cho cơ thể. Bên cạnh đó, các thực phẩm khác như dưa chuột, trà xanh, dứa, dưa vàng,… thì có khả năng làm mát và thanh lọc cơ thể.

Các quốc gia phương Đông sử thuyết âm dương trong ẩm thực rất điển hình như đối với văn hóa Trung Quốc hoặc Hàn Quốc. 

Chúng ta thường nghe đến một số bệnh liên quan khi cơ thể quá nóng hoặc quá lạnh. Các loại thực phẩm và vấn đề ăn uống sẽ gây ảnh hưởng đến vấn đề cơ thể. Chẳng hạn như khi bị mụn trứng cá hay hôi miệng, thì đó là do ăn những thực phẩm có tính nhiệt. Ngược lại, nếu bị cảm lạnh hoặc có các biểu hiện mệt mỏi thì do chúng ta đã hấp thụ quá nhiều thực phẩm có tính hàn.

Thực phẩm nóng hay thực phẩm lạnh sẽ tốt?

Cả thực phẩm nóng hay thực phẩm lạnh đều có những ưu điểm và phù hợp với từng khoảng thời gian hoặc những tình trạng cụ thể của cơ thể. Theo y học cổ truyền, nguyên tắc giúp tốt cho sức khỏe, ổn định nhất cho cơ thể của đó là sử dụng cân bằng các loại thực phẩm âm, dương và trung tính. 

Dưới đây, là những đặc điểm cụ thể của từng nhóm thực phẩm:

Thực phẩm âm

Những người có thân nhiệt quá cao hoặc cơ thể đang bị tích tụ nhiều loại độc tố thì các chuyên gia trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe khuyến khích tiêu thụ các thực phẩm như:

• Một số loại trái cây: măng cụt, táo, dâu, hồng, lê, cam, kiwi, chuối, bưởi, chanh,…
• Thịt, sữa, hải sản: trứng, cua, nghêu, sữa chua, sữa tươi,…
• Đồ uống: nước mía, trà xanh, trà hoa cúc, trà bạc hà,…
• Gia vị: nước tương, muối, dầu mè,…
• Rau: măng tây, một số loại nấm, mướp đắng, bông cải xanh, cà tím, cần tây, rau lá xanh, rau bina,…
• Các loại ngũ cốc, đậu, hạt: lúa mì, đậu xanh, đậu nành, kê, cám lúa mì, lúa mạch,…

  

Thực phẩm – dương

Nếu cơ thể của bạn dễ dàng bị mắc các bệnh như cảm lạnh, thì sử dụng những loại thực phẩm nóng rất tốt. Bạn có thể tham khảo một số loại thực phẩm có tính nóng mà bạn có thể dụng trong chế độ ăn uống hàng ngày:

• Trái cây: ổi, dưa hấu, sầu riêng, ổi, mít, mơ, mâm xôi, hạt dẻ,…
• Đồ uống: các loại rượu vang, cà phê,…
• Gia vị: đường nâu, giấm, tỏi, tiêu, đinh hương, thì là, quế, ớt, húng quế, gừng,…
• Các loại ngũ cốc, các loại đậu: gạo nếp hoặc quả óc chó
• Rau: hành tây, rau mù tạt, tỏi tây, bí, bí ngô,…
• Thịt, hải sản, sữa: thịt bò, thịt cừu, giăm bông, hải sâm, tôm, chocolate,…

  

Thực phẩm trung tính

Các loại thực phẩm trung tính được biết đến với ưu điểm là không có tính âm hoặc dương, do đó phù hợp với nhiều loại trạng thái. Một số loại thực phẩm trung tính mà bạn không thể bỏ qua như:

• Thịt, hải sản, sữa: các loại hàu, cá, thịt vịt, thịt lợn, sò điệp, hoặc sữa bò
• Trái cây: quả nho, quả chanh, quả sung Mỹ,…
• Gia vị: cam thảo, nghệ tây,…
• Các loại ngũ cốc, cây họ đậu, hạt: gạo tẻ, đậu tương vàng, hạt hướng dương hoặc hạt đậu phộng,…
• Rau: rau cải thảo, khoai tây, nấm trắng, nấm đen, ngô, cà rốt, olive,…

  

Sử dụng thuyết âm – dương trong ẩm thực hợp lý

Sự cân bằng về thuyết âm – dương trong ẩm thực được người Việt phân thành 5 mức âm – dương khác nhau của thức ăn theo thuyết ngũ hành. Năm mức âm – dương đó bao gồm: hàn (tính lạnh cao, âm nhiều và hành thuỷ); nhiệt (tính nóng cao, dương nhiều và hành hoả); ôn (có tính ấm, dương ít và hành mộc); lương (có tính mát, âm ít và hành kim); bình (trung tính và hành thổ). Bên cạnh đó, bạn cũng có thể phân biệt cụ thể như sau: chua thuộc mộc, đắng thuộc hoả, ngọt thuộc thổ, cay thuộc kim và mặn thuộc thuỷ.

Nắm rõ được thuyết âm – dương trong ẩm thực sẽ giúp cân bằng lượng thức ăn hằng tốt hơn và giúp đảm bảo sức khỏe tốt. Từ lý thuyết về thuyết âm – dương trên đây, bạn có thể phối hợp nhiều món ăn và các loại gia vị sao cho đảm bảo tính cân bằng, hài hòa nhất. Ví dụ như các loại thực phẩm như gừng và rau dăm sẽ có tính nhiệt, thuộc hành hỏa kết hợp với trứng vịt lộn có tính hàn, thuộc hành thủy sẽ mang là một gợi ý điển hình cho thuyết âm – dương trong ẩm thực.

Hy vọng rằng qua bài viết của FORZA Việt Nam, mỗi người cần nắm rõ những nguyên tắc cơ bản nhất về các thực phẩm nóng – lạnh và sử dụng cho các bữa ăn hằng ngày tốt nhất.